Βασικοί παράγοντες για την επιτυχία στο ζευγάρωμα της καρδερίνας

του Κώστα ΛιακόπουλουΗμερομηνία: 2005-09-27

Σε γενικές γραμμές η καρδερίνα παρουσιάζει μια δικαιολογημένη δυσκολία στην αναπαραγωγή της στο κλουβί. Αυτό γιατί η οικοσιτοποιήση της δεν μετρά τα χρόνια οικοσιτοποίησης του καναρινιού. Τα άτομα καρδερίνας που έχουν γεννηθεί σε κλουβί, διατηρούν ακόμα το άγριο ένστικτο τους το οποίο δεν έχει εκφυλιστεί παρά σε ένα μικρό βαθμό σε σύγκριση με του καναρινιού. Επίσης, δυσκολία παρουσιάζεται και λόγω της ευαίσθητης φύσης του οργανικών λειτουργιών της που δημιουργούν μεγάλες απαιτήσεις π.χ. προσεγμένη διατροφική αγωγή με πληθώρα σπόρων, έλλειψη stress το οποίο δημιουργεί κοκκιδιώσεις κ.α.Τα ποσοστά επιτυχίας είναι χαμηλότερα από αυτά της αναπαραγωγής των καναρινίων, κάτι το οποίο πολλές φορές φοβίζει τους μελλοντικούς εκτροφείς αλλά και απογοητεύει τους ενεργούς. Όμως, όλα είναι εφικτά, και από εμάς εξαρτάται κατά το μεγαλύτερο ποσοστό η επιτυχία. Ασταθμητοι παράγοντες όπως η απρόσμενη συμπεριφορά των πουλιών, οι ατυχείς συγκυρίες και λάθη απειρίας είναι αναπόφευκτα και δεν χρειαζεται να γίνουν τροχοπέδη στην προσπάθεια μας. Προκείμενου ο εκτροφέας να επιτύχει λοιπόν την αναπαραγωγή της καρδερίνας στο κλουβί, θα πρέπει να λάβει υπόψη του τους εξής παράγοντες:-Κληρονομικότητα. Παράγοντας που όπως και σε όλα τα άλλα πουλιά, καθορίζει τη συμπεριφορά του ατόμου τόσο σε καθημερινή βάση αλλά και στην αναπαραγωγική διαδικασία. Πουλιά από καλούς γονείς συνήθως είναι και καλά πουλιά. Σημαντικό ρόλο παίζει το κτηνιατρικό ιστορικό των γονέων καθώς και στοιχεία της συμπεριφοράς τους πριν αλλά κυρίως κατά τη διάρκεια του ζευγαρώματος. Είναι άκρως επιθυμητό, όταν αγοράσουμε κάποια καρδερίνα από έναν εκτροφέα, να μάθουμε πληροφορίες και ειδικά στοιχεία για τους γονείς της, αν φυσικά αυτό είναι εφικτό. Οι πληροφορίες αυτές μπορούν κάλλιστα να μας βοηθήσουν στην φροντίδα αλλά και στην προετοιμασία για ζευγάρωμα, μιας και είναι αποδεδειγμένο οτι στοιχεία συμπεριφοράς και του χαρακτήρα των γονέων κληρονομούνται στους απογονους. Ένα απλό παράδειγμα μπορεί να δοθεί με την περίπτωση μιας θηλυκιάς η οποία προέρχεται από μητέρα η οποία φτιάχνει είτε άτεχνες φωλιές είτε δεν φτιάχνει καθόλου και ωοτοκεί στον πάτο του κλουβιού. Στην περίπτωση αυτή η θηλυκιά μας μπορέι να έχει κληρονομήσει αυτή την ‘κακή’ συμπεριφορά. Από τη στιγμή που το γνωριζουμε αυτο, έχουμε την προσοχή μας στραμμένη στο να την υποβοηθήσουμε στο χτίσιμο της φωλιάς, εάν όντως αποδειχτεί τετοιου είδους κληρονομική συνέχεια. Παραδείγματα κληρονομικότητας άπτονται πολλών άλλων θεμάτων, όπως οι διατροφικές συνήθειες και προτιμήσεις, ο εύκολος εγκλιματισμός σε συγκεκριμένων διαστάσεων κλουβιά κ.α.-Περιβάλλον. Είναι η πρωταρχική βάση την οποία πρέπει να θέσουμε για την προετοιμασία της επιτυχίας της αναπαραγωγής. Καταρχήν, το ζευγάρι μας θα πρέπει να στεγαστεί σε ένα αρκετά ευρύχωρο κλουβί του οποίου οι διαστάσεις θα πρέπει να είναι το λιγότερο 1μ. x 0.5μ. x 0.5μ. Πολλοί εκτροφείς χρησιμοποιούν κλούβες μεγάλων διαστάσεων(2χ2χ1) προκειμένου να αυξήσουν τις πιθανότητες επιτυχίας του ζευγαρώματος. Να σημειώσω εδώ ότι, το ζευγάρι θα πρέπει να έχει επιλεχθεί με προσοχή και να ενωθεί στις αρχές του χειμώνα, προκειμένου να ταιριάξει. Αυτό συνιστάται γιατί στη Φύση επιλέγουν το ζευγάρι τους κατά τη διάρκεια του χειμώνα όταν ακόμα πετάνε σε σμήνη. Στο κλουβί δεν βάζουμε πολλά κλαδάκια, κατά προτίμηση από ξύλο και όχι πλαστικό, προκειμένου οι καρδερίνες να πετάνε περισσότερο και όχι να πηδάνε από το ένα στο άλλο. Δεν πρέπει να είναι σε μέρος με πολύ ήλιο το καλοκαίρι(π.χ. ταράτσες) και με πολύ κρύο και πολλή υγρασία το χειμώνα και την άνοιξη π.χ. υγρά και κρύα υπόγεια. Ειδικά η υγρασία είναι ιδιαίτερα επιβλαβής για την καρδερίνα και δεν πρέπει να ξεπερνάει το 45% κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγής. Γενικότερα, το ξηρό κλίμα ευνοεί την σωστή διαβίωση του ζευγαριού μας. Λίγο πριν την αναπαραγωγική περίοδο βάζουμε 2-3 φωλιές μικρού μεγέθους σε διαφορετικά σημεία του κλουβιού για να επιλέξει η θηλυκή καρδερίνα σύμφωνα με τις προτιμήσεις της. Συνήθως επιλέγει τις φωλιές που βρίσκονται στα μπροστινά μέρη του κλουβιού. Σε εκείνα τα σημεία φροντίζουμε να καλυφθούν με κάποια φυτά πλαστικά ή και φυσικά προκειμένου να δώσουμε στο ζευγάρι μας το αίσθημα ασφάλειας που χρειάζεται και το οποίο είναι από τους βασικούς παράγοντες επιτυχίας. Εδώ θα πρέπει να τονίσω ότι το ζευγάρι μας προκειμένου να ζευγαρώσει θα πρέπει να μην φοβάται και να νιώθει ότι είναι σε ασφαλές μέρος και δεν απειλείται. Η θεωρία του να κοιτάμε το ζευγάρι ή να το πιάνουμε όσο το δυνατόν λιγότερο είναι απορριπτέα γιατί η επαφή με τον εκτροφέα, είτε με την παρατήρηση είτε με την συχνή ενόχληση επιβάλλεται. Αυτό εξηγείται από το γεγονός ότι με αυτόν τον τρόπο το ζευγάρι μας θα νιώσει τον εκτροφέα κομμάτι του περιβάλλοντος στο οποίο διαβιεί και όχι μια απειλή η οποία φευγαλέα και πολλές φορές με ανιχνεύσιμο τρόπο (από το ζευγάρι) παρατηρεί (παραμονεύει) από μακριά την κατάσταση του, όπως ακριβώς δρα και κάθε φυσικός εχθρός της καρδερίνας στη Φύση.-Διατροφή. Θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι η καρδερίνα, όντας ένα σποροφάγο πουλί, τρέφεται στη Φύση με 20-25 διαφορετικά είδη σπόρων. Σκοπός του εκτροφέα είναι να παρέχει όσο περισσότερα είδη από αυτά μπορεί. Η θεωρία αυτή ακολουθείται επίσης και στις υπόλοιπες τροφές και συμπληρώματα. Αναλυτικότερα, θα πρέπει ο εκτροφέας να εστιάσει στην προσπάθεια να ακολουθήσει μια διατροφική αγωγή για τα πουλιά του όσο το δυνατόν πιο κοντά στη Φύση. Λέω ’όσο πιο κοντά’ γιατί είναι αδύνατη η ταύτιση 100%. Ειδικότερα, ένα μίγμα-βάση αρκετά πλούσιο σε σπόρους (όχι κελαηδίνη), μπορεί να αγοραστεί από το εμπόριο (ειδικό για καρδερίνες) ή να προετοιμαστεί από τον ίδιο τον εκτροφέα. Χορηγείται ολόκληρη τη χρονιά με αναλογίες που άπτονται της διάθεσης του στη Φύση θεωρητικά. Έτσι προετοιμάζεται η επερχόμενη αναπαραγωγική περίοδος, έχοντας χορηγηθεί μια ισορροπημένη και φυσική διατροφή που θα έχει δώσει όλες τις ουσίες που χρειάζονται τα ζευγάρια μας για να έχουν υγεία και το απαιτούμενο σθένος, όπως και στη Φύση (όσο είναι δυνατόν). Με την αναπαραγωγική περίοδο, φροντίζουμε να εμπλουτίσουμε ακόμα περισσότερο το μίγμα μας με σπόρους που βρίσκουν τα πουλιά αυτή την περίοδο (της Άνοιξης), όπως ραδικόσπορο, μαρουλόσπορο, ψιλό μαύρο ηλιόσπορο κ.λ.π. Πέραν των θρεπτικών ουσιών που αυξάνονται, ακόμα και το ξεκίνημα διάθεσης των σπόρων αυτών στα ζευγάρια μας, επιταχύνει την αναπαραγωγική διαδικασία μιας και η ύπαρξη τους δηλώνει την Άνοιξη και αλλάζει το μεταβολισμό τους και το βιολογικό τους ρολόι. Το εμπλουτισμένο μας μίγμα είναι και το βασικό στοιχείο διατροφής των νεοσσών που θα ταϊστούν από τους γονείς. Η συνοδεία αυγοτροφής πλούσιας σε ζωικές πρωτεΐνες (αυγά μυρμηγκιών, σκουλήκια κ.α.) αποτελεί κλειδί αναπαραγωγικής διατροφής αλλά και της σωστής ανάπτυξης και επιβίωσης των νεοσσών. Η απουσία της προκαλεί τη λεγόμενη ’θνησιμότητα των 7 πρώτων ημερών’. Η χορήγησή της μαζί με ένα υδατοδιαλυτό πολυβιταμινούχο συμπλήρωμα κατά τις πρώτες μέρες τουλάχιστον, μειώνει δραματικά την θνησιμότητα των νεοσσών. Το αυγό είναι επίσης ένα σημαντικό συμπλήρωμα στη διατροφή τόσο του ζευγαριού αλλά και των νεοσσών. Χόρτα και πρασινάδα συνηθίζεται να μην δίνεται στους νεοσσούς παρά μετά την συμπλήρωση 1 μηνός. Η χορήγηση τους όμως πριν την αναπαραγωγική περίοδο στα ζευγάρια μας είναι θεμιτή, ιδίως με την μορφή του ανθισμένου ραδικιού, ζοχού, αντράκλας το καλοκαίρι κ.α. Τέλος, η χορήγηση, ασβεστούχων και ιωδιούχων ουσιών είναι και αυτή απαραίτητη στην αναπαραγωγική διατροφή.-Πρόληψη ασθενειών. Η καρδερίνα όντας ένα τόσο ευαίσθητο πουλί, το οποίο και υπολείπεται την ανθεκτικότητας του καναρινιού, χρήζει προσοχής όσον αφορά την πρόληψη των ασθενειών στις οποίες και είναι επιρρεπές. Κατά κύριο λόγο, η καρδερίνα είναι ευαίσθητη στις εντερικές διαταραχές, στις οποίες ο εκτροφέας θα πρέπει να εστιάσει το ενδιαφέρον του μιας και σε αυτές αποδίδονται το 90% των απωλειών, και παρουσιάζει ανθεκτικότητα σε άλλα είδη π.χ. αναπνευστικά. Είναι διάσημο το ’καρίνιασμα’ της καρδερίνας, το οποίο είναι απλά και μόνο το αδυνάτισμα του σώματός της λόγω κυρίως εντερικών τα οποία και δημιουργούνται από διάφορους παθογόνους μικροοργανισμούς και αποδυναμώνουν το πουλί με αποτέλεσμα να μην μπορεί να λάβει τα απαραίτητα διατροφικά στοιχεία που απαιτεί ο οργανισμός του. Οι παθογόνοι αυτοί οργανισμοί π.χ. κοκκίδια, πολλές φορές βρίσκονται σε λανθάνουσα μορφή στο έντερο της αλλά από εξωγενείς παράγοντες π.χ. στρες, υψηλή θερμοκρασία, κακή διατροφή, περιττώματα κ.α. ενεργοποιούνται. Η μετάδοση τους στα αυγά αλλά και στους νεοσσούς αποτελεί παράγοντα υψηλού κινδύνου για την εκτροφή και την επιτυχία της. Η καλή καθαριότητα και απολύμανση του κλουβιού και του χώρου, η ύπαρξη κάγκελου στον πάτο του κλουβιού που να διαχωρίζει τα άτομα από τα περιττώματα τους και η προσεγμένη και ολοκληρωμένη διατροφή είναι στοιχεία που περιορίζουν τον κίνδυνο. Η χορήγηση μια προληπτικής αγωγής με αντικοκκιδιακές ουσίες κατά τη διάρκεια της πτερόρροιας κατά την οποία το πουλί εξασθενεί και είναι ευάλωτο, καθώς και πριν αλλά και μετά την αναπαραγωγή είναι επιβεβλημένη. Ένα μήνα πριν την αναπαραγωγική περίοδο θα πρέπει να χορηγήσουμε για 3-5 μέρες τις ουσίες αυτές στο ζευγάρι και μετά θα πρέπει να ακολουθήσει ένα διάλυμα πολυβιταμινών για 2-3 μέρες. Το ίδιο θα πρέπει να γίνει και μετά την 15η μέρα ζωής των νεοσσών, δηλαδή από τη στιγμή που θα αφήσουν τη φωλιά. Για θεραπευτικούς λόγους συνήθως χορηγούμε τη διπλάσια ποσότητα με την εμφάνιση των συμπτωμάτων, συνοδευόμενη με μίγμα λιπαρών σπόρων για παροχή επιπλέον θερμίδων και επίσης παροχή μεγαλύτερης θερμοκρασίας για να ισορροπήσουμε την πτώση της θερμοκρασίας του σώματός τους που παρατηρείται σε αυτές τις περιπτώσεις ασθένειας. Η αποφυγή απωλειών και ο μηδενισμός των θανάτων είναι εφικτός με την παραπάνω τακτική και αποτελεί μια από τις πιο καλοδεχούμενες ’νίκες’ για τον εκτροφέα. -Παρατήρηση. Είναι άκρως σημαντικό να παρατηρούμε διαρκώς το ζευγάρι μας. Μέσα από αυτή τη διαδικασία, μπορούμε και αντιλαμβανόμαστε τυχόν προβλήματα που μπορεί να προκύψουν κατά την αναπαραγωγική διαδικασία (ταίριασμα ζευγαριού, ωοτοκία, επώαση, εκκόλαψη, δαχτυλίδωμα νεοσσών, διατροφικές ανάγκες κ.λ.π. και τα αντιμετωπίζουμε έχοντας υπόψη μας παρόμοια περιστατικά για τα οποία έχουμε λάβει γνώση από άλλους εκτροφείς ή βιβλιογραφία αλλά και συλλέγουμε τα δικά μας στοιχεία για μεμονωμένες περιπτώσεις που μπορεί να μας τύχουν. Η παρατήρηση είναι σημαντική μέθοδος για τον εκτροφέα, και η καταγραφή της βοηθά τόσο στην επίλυση προβλημάτων εν τη γενέσει τους όσο και στην συλλογή εμπειρίας στο ζευγάρωμα της καρδερίνας το οποίο παρουσιάζει τις ιδιαιτερότητες που προανέφερα. -Υπομονή. Το εφόδιο του σωστού εκτροφέα! Αυτό είναι βασικό στοιχείο και πρέπει να διατηρείται ανά πάσα στιγμή. Πολλές φορές ο εκτροφέας καλείται να αντιμετωπίσει ατυχίες στην εκτροφή της καρδερίνας, περισσότερες ίσως από κάθε άλλο πουλί. Ανεξήγητα περιστατικά όπως αργοπορία στο ζευγάρωμα, χαλασμένες φωλιές, σπασμένα αυγά, θάνατοι νεοσσών κ.α. προκαλούν την απογοήτευση και την οργή αλλά θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με σύνεση και σε καμμιά περίπτωση να μην συνοδεύονται από σπασμωδικές κινήσεις οι οποίες και θα επηρεάσουν την μετέπειτα συνέχεια της αναπαραγωγικής μας προσπάθειας. Όλα είναι μέσα στο πρόγραμμα και θα πρέπει να τα δεχόμαστε όσο πιο υπομονετικά μπορούμε.