«...ΤΩΝ ΕΝ ΟΛΥΜΠΙΑ ΤΟ ΚΑΛΛΙΣΤΟΝ» Με αυτά τα λόγια περιγράφει ο Φιλόστρατος, ο σπουδαίος αυτός σοφιστής, το άθλημα του Παγκρατίου. Πράγματι το Παγκράτιο ήταν το απόλυτο μαχητικό αγώνισμα στην αρχαία Ολυμπία, όπου ενθουσίαζε τους θεατές. Ο λόγος είναι ότι αυτά που απαγορεύονταν στα αθλήματα της Πάλης και της Πυγμής, περιορίζοντας έτσι το θέαμα, αυτά επιτρέπονταν στο Παγκράτιο.
Το Παγκράτιο έφτανε στην ολοκλήρωση του θεάματος, δίνοντας την μαχητική πληρότητα στον αθλητή μέσα από τους κανονισμούς (εναγώνιους νόμους), όπου οι απαγορευτικές τεχνικές, ήταν ελάχιστες. Παρ όλα αυτά, οι παγκρατιαστές, αν και επιχειρούσαν επικίνδυνες λαβές, κτυπήματα και τεχνάσματα, εν τούτοις ποτέ δεν είχαν ως στόχο την εξόντωση του ανταγωνιστή! Το να φτάσει όμως ένας αθλητής στο σημείο να δέχεται κτυπήματα και λαβές ιδιαίτερα επικίνδυνα χωρίς να δημιουργείται μέσα του η επιθυμία να εξοντώσει αυτόν που του τα επιφέρει, χρειάζεται τεράστια ψυχική προετοιμασία. Και αυτή επιτυγχάνονταν στις παλαίστρες και τα γυμνάσια, όπου κυριαρχούσε πρώτα η φιλοσοφική διδασκαλία και έπειτα οι αγώνες.
ΠΑΓΚΡΑΤΙΟ. Σύνθετη λέξη από το ΠΑΝ + ΚΡΑΤΟΣ που σημαίνει αυτός που έχει την απόλυτη δύναμη, εξουσία, ο «τα πάντα κρατών». Το Παγκράτιο, διακρίνονταν σε δύο μέρη: το άνω Παγκράτιο ή Ορθοστάδην, όπου οι αθλητές αγωνίζονταν όρθιοι ανταλλάσσοντας κτυπήματα με χέρια (πυγμές) και πόδια (λακτίσματα) ή ακόμα και με το κεφάλι, τα γόνατα και τους αγκώνες. Επιδίωξή τους ήταν να πιάσουν τον αντίπαλο και να τον ρίξουν (ράσσειν), στο έδαφος. Εκεί έχουμε το κάτω Παγκράτιο, όπου συνεχίζεται η μάχη ανταλλάσσοντας κτυπήματα και λαβές με απώτερο σκοπό την εγκατάλειψη του αντιπάλου (να δηλώσει δηλαδή «απαγόρευση»). Αυτό επιτυγχάνονταν κυρίως με λαβές στο όριο της εξάρθρωσης κάποιου εγκλωβισμένου μέλους, ή με λαβές στα όρια πνιγμού και στραγγαλισμού, ώστε να αναγκάσουν τον αθλητή να εγκαταλείψει τον αγώνα.
Φαντάζεστε τις τιτάνιες προσπάθειες των αθλητών, να εξουδετερώσουν τον ανταγωνιστή τους! Στην παλαίστρα όμως, κάθε κτύπημα μεταξύ τους είναι και ένα σφυρηλάτημα στην ψυχική αντοχή, στο σθένος, στην υπομονή και επιμονή, στην εγκαρτέρηση, στην αυτοπεποίθηση, στην αυτοκυριαρχία, στην αυτογνωσία. Γι αυτό το Παγκράτιο δεν ήταν ένα απλό θεαματικό αγώνισμα. Ήταν και μια πλήρης, μια ολοκληρωμένη φιλοσοφική θεώρηση της ίδιας της ζωής με τους κανόνες της, τους οποίους ο άνθρωπος και ιδιαίτερα ο Παγκρατιαστής, πρέπει να σέβεται αλλά και να αγωνίζεται για την επικράτησή τους.
ΤΟ ΠΑΓΚΡΑΤΙΟ ΣΗΜΕΡΑ Σήμερα το παγκράτιο εκπροσωπείται από την Ελληνική Ομοσπονδία Παγκρατίου Αθλήματος (Ε.Ο.Π.Α.), όπου ιδρύθηκε το 1995. Αναγνωρισμένη από το κράτος και την Γενική Γραμματεία Αθλητισμού, σκοπός της να φτάσει το Παγκράτιο στο πρόγραμμα των Ολυμπιακών αγώνων. Η διάδοση του αθλήματος στον Ελλαδικό χώρο γνωρίζει μεγάλη ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια, ενώ η Γ.Γ.Α. έχει πραγματοποιήσει 3 σχολές προπονητών Παγκρατίου αθλήματος (1997, 2000) ενώ έχει εκδηλωθεί μεγάλο ενδιαφέρον από πολλές χώρες του εξωτερικού όπου έχει ξεκινήσει η διαδικασία διάδοσης του αθλήματος. Κύρια χαρακτηριστικά του αθλήματος του Παγκρατίου σήμερα είναι η διατήρηση της ορολογίας στη μητρική γλώσσα (αρχαία Ελληνική), το τεχνικό πρόγραμμα που διδάσκει τεχνάσματα τα οποία κατόπιν Ιστορικής Έρευνας έχουν ενταχθεί στην διδακτική ύλη. Επίσης το αγωνιστικό μέρος του Παγκρατίου αθλήματος που χωρίζεται σε 2 μέρη, όπως στην αρχαιότητα σε άνω παγκράτιο και κάτω παγκράτιο. Το αγωνιστικό μέρος του αθλήματος παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον, αφού εκτός από την προπόνηση στα κτυπήματα (πυξ λαξ), περιλαμβάνει και την «Πάλη Υποταγής» που χαρακτηρίζεται από κυριολεκτικά εκατοντάδες λαβές - τεχνικές, εξουδετέρωσης του αντιπάλου. Οι κανονισμοί δε, του αθλήματος είναι τέτοιοι που περιορίζουν σημαντικά τους τραυματισμούς, οι οποίοι στα 6 Πανελλήνια πρωταθλήματα που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα, είναι σχεδόν ανύπαρκτοι!Το Παγκράτιο σήμερα εκτός από μια αθλητική δραστηριότητα, παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον τόσο σαν τρόπος βελτίωσης της υγείας - φυσικής κατάστασης και αυτοάμυνας, όσο και σαν αντικείμενο μελέτης και έρευνας, από τον σύγχρονο Έλληνα που αναζητά την εθνική του κληρονομιά!
Το παγκράτιο είναι σύνθετη λέξη που προέρχεται από το Παν + Κράτος, που σημαίνει "ο τα πάντα κρατών", αυτός που δηλαδή έχει την απόλυτη δύναμη, εξουσία!
"Παγκρατής" είναι ο τα πάντα κρατών, σύμφωνα με τον σχολιαστή του Σοφοκλή. Ο σχολιαστής του Αισχύλου γράφει ότι ο Ζευς καλείται "παγκρατεύς", διότι επικρατεί, κυριεύει και βασιλεύει πάνω σε όλους. Ο Αριστοφάνης στις θερμοφοριάζουσες αποκαλεί την Αθηνά "παγκρατές κόρα" του Δία. Για τον Ηρακλή έλεγαν ότι "παγκρατές ήτορ έχων", δηλαδή ότι έχει πανίσχυρη καρδιά!
Αργότερα τους τίτλους "παγκρατής", "παντοκράτορας" χρησιμοποίησε και η Εκκλησία για να δηλώσει τη δύναμη του Θεού και του Χριστού.
Ο Αριστοτέλης, στη Ρητορική του αναφέρει: "ο θλίβειν και κατέχειν δυναμένος παλαιστικός, ο δε ως αι τηι πληγήι πυκτικός, ο δ' αμφότερος παγκρατιαστικός" ( παλαιστής είναι αυτός που μπορεί να αρπάζει και να περισφίγγει τον άλλον, πυγμάχος είναι αυτός που καταφέρει πληγές με κτυπήματα, ενώ αυτός που αγώνιζεται και με τους δύο τρόπους είναι παγκρατιαστής).
Ο Φιλόστρατος, καταδεικνύοντας το καλύτερο αγώνισμα στην Ολυμπία λέει χαρακτηριστικά: "εις αυτά ήκεις Ολυμπιά και των Ολυμπιαί το κάλλιστον τούτι γαρ δη ανδρών το Παγκράτιον".
Όλες οι ανατολικές πολεμικές τέχνες προέρχονται από το Παγκράτιο και αυτό το αποδέχονται και οι ίδιοι οι Κινέζοι, Ινδοί, Ιαπωνέζοι και οι Έλληνες, φυσικά, οι οποίοι προσπαθούν να αναβιώσουν το αρχαίο Ελληνικό Παγκράτιο.
Στην αρχαία Ελλάδα πίστευαν ότι όλα τα αθλήματα γεννήθηκαν από κάποιο Θεό. Για το παγκράτιο, πίστευαν ότι το εφεύρε ο Θησέας, ο οποίος νίκησε τον Μινώταυρο με τέχνασμα παγκρατίου (Πλούταρχος).
Κατά τον Παυσανία το επινόησε ο ήρωας - ημίθεος Ηρακλής.
ΠΑΓΚΡΑΤΙΟ: ΠΟΛΕΜΙΚΗ ΤΕΧΝΗ Ή ΑΘΛΗΜΑ;
Βέβαια όλα τα ολυμπιακά αγωνίσματα της αρχαιότητας προκύπτουν από τις πολεμικές προετοιμασίες και έχουν άμεση σχέση με τον πόλεμο και τη μάχη. Η ικανότητα να καλύπτεις γρήγορα μια μικρή ή μεγάλη απόσταση τρέχοντας, να υπερπηδάς φυσικά εμπόδια, να ρίχνεις το ακόντιο μακρία και στοχεύοντας, να πυγμαχείς ή να παλεύεις, είναι όλα δραστηριότητες πολεμικής προετοιμασίας. Στην πορεία του, ο αθλητισμός απέκτησε ή διαμόρφωσε καλύτερα, τη δική του ταυτότητα, αποτινάσσοντας την πολεμική χροιά που είχε αρχικά. Έτσι από τη θέσπιση των Ολυμπιακών Αγώνων και μετά, ο λόγος που οι νέοι αθλούνται και αγωνίζονται δεν είναι μόνο για να είναι προετοιμασμένοι για τη μάχη, αλλά μέσα σε ένα ευρύτερο πλαίσιο αγωγής τους, δημιουργώντας έτσι όχι μόνο τον ιδανικό πολεμιστή, αλλά και τον ιδανικό πολίτη!
Αναρτήσεις
